Η Πρώτη ιστορική αναφορά στην αρχαία Σκοτούσσα της Μακεδονίας

Η πρώτη αναφορά που γίνεται στην αρχαία Σκοτούσσα οφείλεται στον Στράβωνα, στο έργο του «Γεωγραφικά». Ο Στράβων  γεννήθηκε μεταξύ 63-67 π.Χ. στην Αμάσεια του Πόντου και πρέπει να πέθανε γύρω στο 25 μ.Χ. Απέκτησε μόρφωση εξειδικευμένη κι εκλεκτή από μεγάλους δασκάλους της εποχής του και μελέτησε τα γραπτά διαφόρων γεωγράφων όπως του Ερατοσθένη και φιλοσόφων της αρχαιότητας. Τα δύο μεγαλύτερα έργα του είναι τα «Ιστορικά υπομνήματα» και τα περίφημα «Γεωγραφικά» του.

Στη συγγραφή των «Γεωγραφικών» βοηθήθηκε ιδιαίτερα από  διάφορα ταξίδια  που έκανε κατά καιρούς. Το έργο του “Γεωγραφικά”, που αποτελείται από 17 βιβλία, σώζεται ακέραιο και σε άριστη κατάσταση εκτός από το 7^ο βιβλίο. Στο 7^ο βιβλίο υπήρχαν ελλείψεις. Υπολογίζεται ότι λείπει περίπου το ένα έκτο του βιβλίου. Οι ελλείψεις αυτές συμπληρώθηκαν αργότερα (Χαϊδελβέργη 10^ος αι., Βατικανό 14^ος αι.)  και συμπεριλήφθησαν στις δύο πιο γνωστές εκδόσεις που έχουν γίνει, δηλαδή του Kramer (Λειψία 1844-52) και του Meineke (1851-52). To απόσπασμα που αφορά την Σκοτούσσα της Μακεδονίας βρίσκεται στο 7^ο βιβλίο του Στράβωνα και ειδικότερα στο συμπληρωθέν απόσπασμα 36 (ανήκει στη διόρθωση του Βατικανού).  Πριν από το συμπληρωθέν απόσπασμα, στο τέλος του πρωτότυπου κειμένου του  Στράβωνα, γίνεται αναφορά στην πόλη Σκοτούσσα της Θεσσαλίας: «και η Σκοτούσσα ανήκει στην Πελασγιώτιδα Θεσσαλίας», (Στράβων, βιβλ. Ζ’, 329). Το συμπληρωθέν κείμενο ξεκινά και πάλι με τη Σκοτούσσα της Θεσσαλίας (Ἦν δὲ πρότερον περὶ Σκοτοῦσσαν πόλιν τῆς Πελασγιώτιδος τὸ χρηστήριον).

Στο συμπληρωθέν απόσπασμα του Στράβωνα, η αναφορά στη Σκοτούσσα Μακεδονίας έχει ως εξής:

“ Ἐπὶ δὲ ἄρκτους ἰόντι ἀπὸ Ἡρακλείας καὶ  τὰ  στενά, δι’ ὧν ὁ Στρυμὼν φέρεται, δεξιὸν ἔχοντι τὸν ποταμὸν ἐκ μὲν τῶν εὐωνύμων ἐστὶν ἡ Παιονία καὶ  τὰ  περὶ  τὸν Δόβηρον καὶ  τὴν Ῥοδόπην καὶ  τὸν Αἷμον ὄρος, ἐν δεξιᾷ δὲ  [τὰ] περὶ  τὸν Αἷμον. Ἐντὸς δὲ  τοῦ  Στρυμόνος πρὸς αὐτῷ μὲν τῷ ποταμῷ ἡ Σκοτοῦσσα ἔστι·”

(Από την Ηράκλεια πηγαίνοντας προς τον βορρά, περνώντας τα στενά από τα οποία διέρχεται ο Στρυμόνας, με τον ποταμό στα δεξιά μας, στα αριστερά μας έχουμε την Παιονία και τα μέρη γύρω από τη Δόβηρο και τη Ροδόπη και το όρος Αίμο, στα δεξιά δε τα μέρη γύρω από τον Αίμο . Εντός δε του Στρυμόνα, στις όχθες του ίδιου ποταμού, βρίσκεται η Σκοτούσσα).

Από τον Στράβωνα μαθαίνουμε τα εξής:

1^ον. Η Σκοτούσσα βρίσκεται εντός του Στρυμόνα, εννοώντας εντός της καμπύλης που κάνει ο ποταμός μετά την έξοδο του από τα στενά του Ρούπελ.

2^ον. Η Σκοτούσσα είναι κοντά στον ποταμό Στρυμόνα. 3^ον. Η Ηράκλεια βρίσκεται εντός της πεδιάδας των Σερρών, αφού ο Στράβων λέει ότι ξεκινά κανείς από την Ηράκλεια και πηγαίνοντας βόρεια, περνά τα στενά μέσα από τα οποία διέρχεται  ο Στρυμόνας, εννοώντας προφανώς τα στενά του Ρούπελ.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Νικολάου Σύκα «Η Σκοτούσσα της Οδομαντικής και η Σκοτούσσα των Σερρών – Ιστορία δύο πόλεων».