Καλλιέργειες με παράδοση αιώνων επιστρέφουν στην Σκοτούσσα

Τα τελευταία χρόνια στο χωριό της Σκοτούσσας, καθώς επίσης και στα γειτονικά χωριά, άρχισαν να εμφανίζονται καλλιέργειες που έχουν παράδοση αιώνων. Πρόκειται για την καλλιέργεια της καρυδιάς και της αμπέλου.
Στοιχεία για την καλλιέργεια της καρυδιάς στην Σκοτούσσα έχουμε από τον 15ο αιώνα. Από την απογραφή των Οθωμανών το έτος 1455 γνωρίζουμε ότι στην ευρύτερη περιοχή γύρω από τις Σέρρες, η Σκοτούσσα, το Στρυμονικό και η Βροντού ήταν τα μοναδικά χωριά που εμφανίζονταν να πληρώνουν φόρο για την παραγωγή καρυδιών. Συγκεκριμένα, η Βροντού είχε πληρώσει 25 ακτσέ, ενώ Σκοτούσσα και Στρυμονικό από 20. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα τρία χωριά είχαν περίπου παρόμοια ποσότητα παραγωγής σε καρύδια.

Τα τελευταία 10 χρόνια η καλλιέργεια της καρυδιάς φαίνεται να επιστρέφει τόσο στην Σκοτούσσα όσο και στα γειτονικά χωριά του Γεφυρουδίου και της Αμμουδιάς. Το δένδρο της καρυδιάς αρχίζει να αποδίδει καρπούς 5 έτη μετά την φύτευση του και στο 10ο έτος καλλιέργειας φτάνει στο μέγιστο της απόδοσης. Το καρύδι θεωρείται από τους πιο υγιεινούς ξηρούς καρπούς. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα και βιταμίνη Ε. Επιπλέον έχει το πλεονέκτημα ότι καταναλώνεται χωρίς αλάτι.

Η καλλιέργεια της αμπέλου στην περιοχή της αρχαίας Οδομαντικής έχει παράδοση χιλιάδων ετών. Στο Παγγαίο και στα όρη της Βροντούς λατρευόταν ο Διόνυσος και κατά τη διάρκεια των διονυσιακών δρώμενων καταναλώνονταν μεγάλες ποσότητες κρασιού.

Η άμπελος απεικονίζεται σε αρκετές επιτύμβιες στήλες που βρέθηκαν στο Σιδηρόκαστρο, στο Μελενικίτσι (πιθανή θέση της αρχαίας Σκοτούσσας) και στις Σέρρες.

Η καλλιέργεια της συνεχίστηκε στην περιοχή του κάμπου των Σερρών και κατά την διάρκεια της Βυζαντινής και της Οθωμανικής περιόδου. Στην απογραφή των Οθωμανών του 1455, η Σκοτούσσα εμφανίζεται να πληρώνει φόρο 1020 ακτσέ για την παραγωγή του κρασιού. Είναι αξιοσημείωτο ότι όλα τα χωριά γύρω από την Σκοτούσσα εμφανίζονται να πληρώνουν φόρο για το κρασί, γεγονός που αναδεικνύει την ευρείας έκτασης καλλιέργεια της αμπέλου. Το χωριό με την μεγαλύτερη παραγωγή ήταν τα Καλά Δένδρα που πλήρωνε σχεδόν δεκαπλάσιο φόρο σε σχέση με την Σκοτούσσα (10500 ακτσέ), ενώ τα υπόλοιπα χωριά πλήρωναν φόρο που δείχνει ότι η παραγωγή τους σε κρασί ήταν σε χαμηλότερο επίπεδο (Γεφυρούδι 810, Χριστός 775, Αναγέννηση 550, Αμμουδιά 280 και Μελενικίτσι 250).

Η καλλιέργεια συνεχίστηκε μέχρι και τις αρχές του 1960. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα τμήμα του δυτικού αγροκτήματος της Σκοτούσσας ονομαζόταν “Αμπέλια” και αυτό επειδή στην περιοχή εκείνη καλλιεργούνταν σχεδόν αποκλειστικά τα αμπέλια. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960 η καλλιέργεια της αμπέλου εγκαταλείφθηκε εντελώς. Τα βαρέλια κάηκαν, τα πατητήρια καταστράφηκαν και μια παράδοση αιώνων ξεχάστηκε.

Εδώ και μια δεκαετία περίπου η καλλιέργεια της αμπέλου έκανε την επανεμφάνιση της. Καλλιεργούνται με ιδιαίτερη επιτυχία τόσο ελληνικές ποικιλίες (Μοσχάτο, Ξινόμαυρο) όσο και ξένες (Syrah). Μεγάλο μέρος της παραγωγής μετατρέπεται σε εξαιρετικής ποιότητας κόκκινο κρασί, καθώς επίσης και σε τσίπουρο.

Πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Σκοτούσσα διέθετε 4 “καζάνια” για την παραγωγή τσίπουρου. Δυστυχώς μετά το τέλος του πολέμου οι άδειες είτε μεταπωλήθηκαν είτε αδρανοποιήθηκαν με αποτέλεσμα σήμερα η Σκοτούσσα να μην διαθέτει καμία. Η καλλιέργεια της αμπέλου, είτε πρόκειται για επιτραπέζιο σταφύλι είτε πρόκειται για την παραγωγή κρασιού και τσίπουρου, φαίνεται πως επέστρεψε στην Σκοτούσσα με αρκετές υποσχέσεις για το μέλλον.