Μάιος 1912: Αθλητικοί αγώνες στη Σκοτούσσα (Πρόσνικ)

Το Μάιο του 1912, λίγο πριν το ξέσπασμα των Βαλκανικών πολέμων, στο χωριό Πρόσνικ (Σκοτούσσα) διοργανώθηκαν αθλητικοί αγώνες με σκοπό να συγκεντρωθούν χρήματα και να χτιστεί Δημοτικό Σχολείο. Στα χωριά του κάμπου των Σερρών αθλητικοί αγώνες διοργανώνονταν μόνο με την ευκαιρία κάποιας πανήγυρης. Για παράδειγμα, στην πανήγυρη του Αγίου Αθανασίου της Νιγρίτας, το έτος 1885, είχαν διοργανωθεί αγώνες που περιελάμβαναν άλματα, ρίψεις δίσκου, αγώνες δρόμου και φυσικά πάλη. Από τις αρχές του 1900, με πρωτοβουλία του συλλόγου ΟΡΦΕΑΣ Σερρών, αθλητικές εκδηλώσεις είχαν ξεκινήσει να γίνονται στην πόλη των Σερρών. Στις Σέρρες τα αγωνίσματα ήταν ιπποδρομία, ονηλαδρομία, πεζοδρομία (ενηλίκων και παίδων), ποδηλατοδρομία. Οι εκδηλώσεις αυτές είχαν καθαρά αθλητικό χαρακτήρα και δεν συνδέονταν με κάποιο πανηγύρι.

Εκτός της πόλης των Σερρών, η πρώτη φορά που οργανώθηκαν τέτοιες αθλητικές εκδηλώσεις χωρίς να σχετίζονται με πανηγύρι ήταν στη Σκοτούσσα το 1912. Πριν την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων και του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το πανηγύρι στη Σκοτούσσα εορταζόταν ανήμερα του Αγίου Γεωργίου. Από το 1920 ξεκίνησε να τελείται στις 8 Σεπτεμβρίου. Το 1912 το Πάσχα είχε συμπέσει με την 25η Μαρτίου (παλιό ημερολόγιο). Η γιορτή του Αγίου Γεωργίου ήταν ημέρα Δευτέρα στις 23 Απριλίου. Οι αθλητκές εκδηλώσεις στη Σκοτούσσα έγιναν την Κυριακή 13 Μαΐου και την επομένη 14 Μαΐου ήταν του Αγίου Πνεύματος.

Τις ημέρες εκείνες η ατμόσφαιρα σε όλη τη Μακεδονία μύριζε μπαρούτι. Οι Βούλγαροι έστελναν στα χωριά του σερραϊκού κάμπου τους κομιτατζήδες για να τρομοκρατούν τους χωρικούς και να τους πάρουν με το μέρος τους. Οι Τούρκοι θεωρούσαν ότι τους βόλευε η διαμάχη μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Έλληνες, Σέρβοι, Μαυροβούνιοι και Βούλγαροι είχαν αρχίσει τις παρασκηνιακές διεργασίες για να κηρύξουν τον πόλεμο στους Τούρκους. Ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος ξεκίνησε τελικά το Σεπτέμβριο του 1912.

Μέσα σε αυτό το φλεγόμενο περιβάλλον κάποιοι φωτισμένοι άνθρωποι πήραν την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση των αθλητικών εκδηλώσεων. Ο σκοπός τους ήταν ιερός. Να συγκεντρωθούν χρήματα για να χτιστεί ένα σύγχρονο κτίριο που θα στέγαζε το Δημοτικό Σχολείο Σκοτούσσας.

Οι εκδηλώσεις έγιναν με την πρωτοβουλία και την καθοδήγηση του σταθμάρχη του σιδηροδρομικού σταθμού, Γεωργίου Πάτσα. Από την πλευρά του σχολείου την ευθύνη είχε ο δάσκαλος Αθανάσιος Λαζάρου.

Οι αγώνες έλαβαν χώρα στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας που είχε διακοσμηθεί κατάλληλα για αυτή την περίσταση. Στους αγώνες συμμετείχαν αθλητές τόσο από τη Σκοτούσσα όσο και από τα γειτονικά χωριά. Επιπλέον είχε προσέλθει μια ομάδα παλαιστών από τη Νιγρίτα, ενώ από την πόλη των Σερρών είχαν έρθει μερικοί ποδηλάτες, πιθανότατα για αγώνες επίδειξης.

Οι αγώνες ξεκίνησαν με το άθλημα της Λιθοβολίας. Νικητής ήταν ο Νιγριτινός Άγγελος Τάνος και το έπαθλο που έλαβε ήταν “ημίσεια δωδεκάδα λινών ρινομάκτρων ¨(μαντήλια). Ακολούθησαν τα άλματα. Στο “άλμα απλούν μετά φοράς” ο νικητής ονόματι Τσέλιος ήταν από τη Νικγρίτα, ενώ στο “άλμα τριπλούν” νικητής ήταν ο Σερραίος (Κάτω Καμενίκια) δάσκαλος Κωνσταντίνος Ντίγκας.

Μετά τα άλματα σειρά είχαν οι αγώνες δρόμου. Οι Σκοτουσσαίοι της εποχής εκείνης ήθελαν να δώσουν την ευκαιρία στους μικρούς μαθητές να έχουν την ευκαιρία συμμετοχής σε αθλητικούς αγώνες. Έτρεξαν την απόσταση του ενός χιλιομέτρου και ο νικητής που ήταν από το Μελενικίτσι, έλαβε ως έπαθλο γραφική ύλη και μελανοδοχείο. Οι μεγαλύτερης ηλικίας αθλητές έτρεξαν την απόσταση των 2.5 χλμ. με νικητή τον Γιώργο Φιτσιώρη από το Μελενικίτσι και την απόσταση των 6 χλμ. με νικητή τον Χρήστο Καρύδα από τη Νιγρίτα.

Τους αγώνες δρόμου διαδέχθηκαν η Ιπποδρομία των 7 χλμ. με νικητή τον Ιωάννη Ζάπρο από το Γεφυρούδι και η Ονοδρομία των 2.5 χλμ. με νικητή τον Βελίκη Βαρσάνη από το Μελενικίτσι.

Οι αγώνες ολοκληρώθηκαν με την πάλη. Στη δεύτερη κατηγορία νικητής ήταν ο Ταήρ Πεχλιβάν από το χωριό Απιδιές. Στον τελικό της πρώτης κατηγορίας πάλαιψαν ο Άγγελος Ντάνιος από τη Νιγρίτα και ο Αρίφ Πεχλιβάν από τον Προβατά. Ο αγώνας έληξε ισόπαλος.

Την εποχή εκείνη στους αγώνες πάλης κυριαρχούσε ο Νιγριτινός Άγγελος Δράκος ή Ντάνης ή Ντανς όπως τον αποκαλούσαν οι χωρικοί. Ο Άγγελος γεννήθηκε στη Νιγρίτα το 1890. Την πρώτη του εμφάνιση σε αγώνες πάλης την πραγματοποίησε στο πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου στη Νιγρίτα το έτος 1909 και σε ηλικία 19 ετών. Αγωνίστηκε στα “δεύτερα” και νίκησε δυο Τούρκους συμπαλαιστές του. Από την επόμενη χρονιά ξεκίνησε να αγωνίζεται στα “πρώτα” ή αλλιώς “μπασ” και πολύ γρήγορα αναδείχθηκε σε κορυφαίο παλαιστή για την περιοχή της Μακεδονίας. Ο Άγγελος, που ήταν καπνοπαραγωγός κατά κύριο επάγγελμα, ήταν παντρεμένος με την Αθανασία Καδρή. Στην Σκοτούσσα είχε λάβει μέρος στους αγώνες πάλης που γινόταν κατά τη διάρκεια της πανήγυρης του Αγίου Γεωργίου. Απεβίωσε το 1959.

Η όλη εκδήλωση των αθλητικών αγώνων στη Σκοτούσσα στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία και για το λόγο αυτό η επιτροπή των αγώνων πρόσφερε στο Γεώργιο Πάτσα «αργυρούν ωρολόγιον». Συγκεντρώθηκαν συνολικά 50 λίρες, ποσό που για τα δεδομένα της εποχής θεωρούνταν ιδιαίτερα σημαντικό.

Λίγο καιρό μετά του αθλητικούς αγώνες και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 1912, η συμμορία του αρχικομιτατζή Χρίστο Ατανάσωφ Τάσκα πραγματοποίησε επιδρομές στα χωριά Σκοτούσσα, Παλαιόκαστρο, Γεφυρούδι, Καμαρωτό. Στόχος του ήταν να πείσει τους χωρικούς να συνταχθούν με την πλευρά της Βουλγαρίας. Ο Τάσκα ήταν αυτός που είχε δολοφονήσει τη γυναίκα και το παιδί του Μητρούση Γκογκολάκη, το Σεπτέμβριο του 1906. Το Σεπτέμβριο του 1912 ξεκίνησε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος. Η Σκοτούσσα πέρασε στα χέρια των Βουλγάρων και για 8 μήνες περίπου αποτέλεσε τμήμα της Βουλγαρίας. Με τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, που ξεκίνησε στις 16 Ιουνίου 1913, η Σκοτούσσα απελευθερώθηκε και από το βουλγαρικό ζυγό (28 Ιουνίου 1913). Λίγα χρόνια μετά ξεκίνησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και το διάστημα 1916-18 η Σκοτούσσα κατελήφθη και πάλι από τα βουλγαρικά στρατεύματα. Απελευθερώθηκε τον Νοέμβριο του 1918.

Το Δημοτικό Σχολείο, για το οποίο είχαν γίνει οι αθλητικοί αγώνες του 1912, ξεκίνησε τελικά να χτίζεται το έτος 1926. Τρία χρόνια αργότερα δέχθηκε τους πρώτους μαθητές.

Κείμενο: Σύκας Νικόλαος